Technologia przyszłości staje się teraźniejszością. Do końca 2018 r. w Porcie w Gdyni zbudowana zostanie stacja bazowa GNSS-RTK (Global Navigation Satellite System-Real Time Kinematic), która umożliwi wyznaczanie pozycji statków z dokładnością do kilku centymetrów
Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat technologia globalnego pozycjonowania GNSS stała się jednym z najważniejszych narzędzi nawigacyjnych używanych do ustalania pozycji statku nie tylko na otwartym morzu, ale także w portach i na wodach podejściowych, gdzie miejsca na manewry jest mniej, natężenie ruchu coraz większe, a konsekwencje ewentualnych błędów nawigacyjnych bardzo kosztowne.
Dzięki unikatowej i najnowocześniejszej technologii naprowadzania statków, port w Gdyni stanie się najbezpieczniejszym portem na świecie.
– Technologia GNSS-RTK stosowana jest m.in. na największych lotniskach na świecie w celu umożliwienia lądowania samolotów w warunkach braku widzialności. W porcie w Gdyni chcemy zastosować podobny mechanizm i umożliwić cumowanie największych statków na świecie, także podczas występowania mgły, kiedy z pokładu nie widać brzegu lub kontenery przesłaniają widok z mostka – mówi Adam Meller- prezes ZMPG S.A.
– Możliwość wyznaczenia bardzo dokładnej pozycji statku umożliwi także zmierzenie prędkości jego ruchu z dokładnością do 2 cm/s. Kontrolowanie tego parametru jest szczególnie ważne podczas manewrów obracania statku oraz w ostatniej fazie dobijania do nabrzeża, kiedy prędkość zbliżania nie może być większa niż 10–15 cm/s – komentuje Grzegorz Dyrmo, wiceprezes ZMPG S.A.
Zmianie uległa nie tylko dostępność i dokładność globalnych satelitarnych systemów pozycjonowania – zdecydowanie większe, cięższe i trudniejsze w manewrowaniu są także statki. Według danych Międzynarodowego Forum Transportu na przestrzeni ostatnich 20 lat średnia wielkość statków zwiększyła się prawie dwukrotnie. W celu ich przyjmowania porty na całym świecie podejmują wielomiliardowe inwestycje zwiększające prześwity pod mostami, pogłębiające tory wodne, wydłużające i wzmacniające nabrzeża. Stawiają także wyższe i większe dźwigi.
– Kiedy w latach 90. XX w. Amerykanie uruchomili pierwszy na świecie globalny system pozycjonowania (GPS); błąd wyznaczanej pozycji wynosił nawet 120 m – mówi Jacek Pietraszkiewicz, prezes zarządu NavSim Polska Sp. z o.o. specjalizującej się w technologiach nawigacji precyzyjnej. – Dzisiaj, oprócz Amerykanów, swój system pozycjonowania mają także Rosjanie (GLONASS), Europejczycy (Galileo) oraz Chińczycy (BeiDou), a standardowy błąd pozycji wynosi 3–6 m – dodaje.
Błędy w pomiarze pozycji statku wynikają z szeregu zakłóceń sygnału docierającego do odbiornika GNSS (np. niekorzystnej aktywności jonosfery) oraz z niedoskonałości samego odbiornika i satelitów krążących po orbicie (np. błąd czasu zegara wewnętrznego). – Korzystając z technologii RTK możemy zmierzyć te błędy i je wyeliminować, wysyłając do statku w czasie rzeczywistym odpowiednią poprawkę ze stacji bazowej, którą właśnie budujemy w gdyńskim porcie. Dzięki temu będziemy w stanie wyznaczyć pozycję statku z dokładnością do kilku cm – wyjaśnia Jacek Pietraszkiewicz.
Budowa stacji bazowej GNSS-RTK w gdyńskim porcie skoordynowana jest z wysiłkami Urzędu Morskiego w Gdyni, który podobne rozwiązania chciałby wprowadzić w pozostałych częściach Zatoki Gdańskiej. – Docelowo chcemy pokryć sygnałem RTK całą Zatokę Gdańską – mówi Marek Dziewicki, kierownik oddziału ds. oznakowania nawigacyjnego i systemów radionawigacyjnych Urzędu Morskiego w Gdyni. – Stacja RTK budowana w gdyńskim porcie spełniać będzie najostrzejsze wymagania Międzynarodowego Stowarzyszenia Służb Oznakowania Nawigacyjnego IALA, zapewniając integralność wysyłanych poprawek i zwiększając bezpieczeństwo żeglugi na akwenie – dodaje.
Dodatkowym atutem systemu GNSS-RTK jest również częściowa automatyzacja procesu załadunku i rozładunku statków, która, w połączeniu z umiejętnościami wysoko wykwalifikowanych pracowników, spowoduje zoptymalizowanie czasu przeznaczonego na obsługę jednostek przypływających do portu.
Obecnie prowadzone są prace przygotowawcze (m.in. budowany jest specjalistyczny trzyantenowy maszt). Zakończenie budowy systemu GNSS-RTK w Gdyni planowane jest na koniec 2018 r.
Michał Woźniakowski
W ramach realizowanej w Gdyni inwestycji powstanie trzyantenowy maszt, na którym umieszczone zostaną anteny GNSS odporne na odbiór wielodrożny
